Türkiyə Kahramanmaraş zəlzələlərində həlak olan on minlərlə insan üçün yas saxlayır. Dövlət və millət var gücü ilə bölgədəki yaraları sağaltmağa çalışır.
Zəlzələ zonasının bir çox ehtiyacları var. Hər kəs bu ehtiyacları hansısa şəkildə ödəməkdən narahatdır. Rəsmi məlumatlara görə, fəlakət bölgəsi elan edilən 11 əyaləti 130 mindən çox insan tərk edib. Zəlzələ zamanı Qaziantep qalası, Həbibi Neccar məscidi, Kurtuluş küçəsi və Antakya Parlament binası kimi bir çox tarixi bina zərər görüb. Bəziləri tamamilə məhv edildi. Xüsusilə Antakyada bir tarix yerlə yeksan olub.
32gun.az Türkiyə KİV-nə istinadən bildirir ki, Dağıntıların təmizlənməsi zamanı həmin strukturlar üçün müxtəlif işlər aparılacaq.1800 illik körpülərin sağ qaldığı, lakin 2-3 illik tikililərin dağıldığı bu zəlzələ böyük bir dərs olub.
Hazırda İstanbul dünyanın zəlzələ gözlənilən ən böyük şəhərlərindən biridir.
Müxtəlif dövrlərdə imperiyaların paytaxtı olmuş bu qədim şəhərdə təxminən 90 min binanın risk altında olduğu bildirilir.
Afina Texniki, Princeton və Boğaziçi Universitetləri tərəfindən 2010-cu ildə Ayasofyanın statik qiymətləndirilməsi və tikintisində istifadə olunmuş materiallarla bağlı araşdırma aparıb.
Afina Texniki Universiteti adına Ayasofyada çalışan Prof.Dr.Antonia Moropolou, tarixi abidənin tikintisində istifadə edilən materialın zəlzələ zamanı meydana gələn enerjini udduğunu və zərərin qarşısını aldığını bildirib. O həmçinin “1999-cu il zəlzələsindən əvvəl Biz əmin idik ki, bu kompozisiyaya və struktur xüsusiyyətə malik bir abidə 7 ballıq zəlzələyə tab gətirə bilər” deyə qeyd edib.
Yaşıl nöqtələr Ayasofyada zəlzələ sensorlarının yerləşdiyi nöqtələrdir.
Ayasofya tarixdə bir çox zəlzələ nəticəsində zərər görüb. Onun əsas günbəzi bir dəfə tamamilə və iki dəfə qismən dağılıb. İnşaat Mühəndisi Prof. Dr. Mustafa Erdikə görə, Ayasofyadakı daşıyıcı elementlər əsasən 4 əsas sütun, 4 köməkçi sütun, 4 əsas tağ, baş günbəz və 2 yarımqübbədən ibarətdir.
Erdik sözlərini belə davam etdirir: “Bu əsas elementlərə kömək olaraq binada istinad qüllələri, şərq və qərbdəki yarımqübbələrin hər iki tərəfindəki 4 eksedra günbəz, onları dəstəkləyən sütunlar, mehrab günbəzi şərqdə şimal və cənub əsas tağlarının altında sütunlar və tempan, onları tutan divarlar və sütunlar var".
Erdik Ayasofyadan 20 kilometr cənubda baş verə biləcək təxminən 7 bal gücündə zəlzələ zamanı məscidin nə düşəcəyi ilə bağl bunları deyib:
"Bu halda şərq və qərb yarım günbəzlərinin əsas tağlardan ayrılaraq zəlzələnin təsiri ilə zədələnəcəyi və baş günbəzin bu tağlarla təmasda olan mövqelərində zədələnmələrin baş verəcəyi təxmin edilir. . Bu zərərlərin qarşısını almaq üçün müxtəlif gücləndirici təkliflər hazırlanıb".
Ayxan
.jpg)
.jpg)