ABŞ-ın Kaliforniya Universitetinin (Riverside kampusu) iqlim üzrə alimləri Qrenlandiyanın cənubunda yerləşən və artıq bir əsrdən çoxdur ki, Atlantik okeanında baş verən qlobal istiləşməyə qarşı müqavimət göstərən soyuq anomal zonanın səbəbini müəyyən ediblər.
32gun.az xəbər verir, tədqiqatın nəticələri Communications Earth & Environment (CEE) elmi jurnalında dərc olunub.
Məlum olub ki, bu qeyri-adi soyuqluğun əsas səbəbi okeandakı mühüm axınlar sisteminin — Atlantik meridional inversiya sirkulyasiyasının (AMOC) zəifləməsidir. Bu sistem, "okean konveyeri" adlandırılır və isti, duzlu suyun şimala, soyuq suyun isə cənuba daşınmasında mühüm rol oynayır.
Araşdırma müəllifləri qeyd ediblər ki, yüzillik su temperaturu və duzluluq göstəricilərinin təhlili AMOC-un zəifləməsinin məhz Qrenlandiya sahillərindəki bu anomal soyuq zonanın formalaşmasına səbəb olduğunu sübut edir.
“Araşdırmamız təsirli bir uyğunluq göstərdi – yalnız AMOC-un zəiflədiyini nəzərə alan modellər bu bölgədə müşahidə olunan soyumanı düzgün təkrar edə bilir,” – deyə baş müəllif Vey Lyu bildirib.
Alimlər vurğulayıblar ki, AMOC-un zəifləməsi təkcə bu regionla məhdudlaşmır. Bu dəyişikliklər Avropa və Şimali Amerikada hava şəraitinə, yağıntı miqdarına və yüksəkliyə qalxan hava axınlarına da təsir edə bilər. Bundan əlavə, suyun temperatur və duzluluq rejiminin dəyişməsi okean ekosistemləri üçün ciddi təhlükə yaradır.
Tədqiqat həmçinin müasir iqlim modellərindəki çatışmazlıqları da üzə çıxarıb. Belə ki, bir çox model atmosfer amillərinə daha çox önəm verdiyi üçün Qrenlandiya yaxınlığında baş verən bu soyuqlaşmanı proqnozlaşdıra bilməyib.
Ayaz
.jpg)
